Oksijensiz yaşayan hayvan keşfedildi

Bilim insanları oksijensiz yaşayabilen bir hayvan türü keşfettiler. Henneguya salminicola adı verilen canlı somon balıklarının sindirim sisteminde parazit olarak yaşıyor.

Bu keşif, uzayda çok hücreli yaşam arayışında bilim insanların baz aldığı kriterleri de değiştirebilir. Bilim insanlarının bizim gezegenimizdeki gibi aktif hareket eden hayvan benzeri canlıların da bizim gibi oksijen kullanan canlılar olacağı yönünde bir ön kabulleri vardı. Ancak Henneguya salminicola ile birlikte bu durum değişti.

Bu canlı, Mercanlar, denizanası ve anemonlarla aynı aileye ait. Bu canlının hücrelerinde diğer çok hücreli canlıların aksine mitokondri organeli bulunmuyor. Mitokondri, çok hücreli canlıları oluşturan ökaryot hücrelerde oksijeni kullanarak enerji üretilmesinde görev üstleniyor.

Şimdiye kadar oksijensiz solunum özelliğinin sadece bazı tek hücreli canlılarda olduğu sanılıyordu. Ancak İsrail’de bulunan Tel Aviv Üniversitesi’ndeki araştırmacıların tespit ettikleri bu canlı, şimdiye kadar tespit edilen oksijensiz yaşayabilen ilk canlı olma özelliğine sahip. Bu canlı daha önceden biliniyordu ama hücrelerinde mitokondri olmadığı yeni keşfedildi. Henneguya salminicola’nın genetik kodlarını inceleyen bilim insanları, mitokondri oluşumunu sağlayan genlerin yok olduğunu tespit ettiler. 

Bu canlının oksijen kullanmak yerine nasıl bir yöntem ile solunum yaptığını anlamaya çalışılıyor.

Bilim insanları mitokondrinin ortaya çıkmasının aynı zamanda Dünya’da çok hücreli canlıların ortaya çıkmasınında da büyük önemi olduğunu düşünüyorlar.

Yaklaşık 1,5 milyar yıl önce bildiğimiz tek hücreli canlı olan bir bakteri, arke adı verilen başka türde bir tek hücreli tarafından yutuldu. Yani arke beslenmek amacıyla bir bakteriyi yuttu. Ama bu sırada beklenmedik bir gelişme yaşandı; bakteri sindirilmek yerine arke ile işbirliği yapmaya başladı. Bakteri arkeye enerji sağlamaya başladı. Böylece ilk ökaryot canlı ortaya çıkmış oldu. Milyonlarca yıl süren evrim sürecinde bu bakteri, arkenin bir organeli haline geldi. Bugün bu organele mitokondri adı veriliyor.

İlk canlılar yaklaşık 3,5 milyar önce ortaya çıktı ancak 900 milyon yıl öncesine kadar çok hücreli canlılar yoktu. Bilim insanları arke ile bakterinin bu birleşmesinden sonraki süreçte yeni ortaya çıkan ökaryot canlıların işbirliği içinde koloniler oluşturmaya başlayarak günümüzdeki çok hücreli canlıların oluşmasını sağlayan evrim sürecinin başladığını düşünüyorlar. Günümüzde arkelerin okyanusların derin sularında yaşadığı biliniyor.

Henneguya salminicola’nın balığın etinde oluşturduğu çirkin kistlerden başka bir zararı yok.